Radio România Internațional

Tag: campanie di vaccinare

  • Hăbări ditu bana românească şi internaţională

    Hăbări ditu bana românească şi internaţională

    COVID-19 – Sâmbătă fu a patra dzuuă arada când România raportă cama di 30.000 di infecții ndzuuă cu Covid. România raportă ñiercuri un numiru recordu di năi infecții ditu ahurhita-a pandinillillei – 34.255. București, rata di incidință tricu di 16 la ñillia di bănători. Rata criscu constant di la 1 yinaru, cându agiumsi la 0,72. Ministrul Sănătății, Alexandru Rafila, declară că numirlu a infecțiilor ndzuuă easti di așteptat s’năstreacă 40 di nilli săptămâna yinitoare și că pandemia va s’ayălisească ti aproapea 10 dzuăle. Tu kirolu anda infecţiili suntu tu creaștire și arăspândirea iruşi a lumakillei Omicron, autoritățile române caftă turlii ta s’licsureadză accesli la testi și tratament, tră s’licşureadză fortuma a spitalelor și serviciilor di ambulanță. Oamiñilli pot s’facă fără păradz un testu rapid tră Covid tru cama 4.000 di cabinete di medici di familie ditu toată văsilia sau plătind o taxă mică tru aproximativ 138 di farmacii. La nivel național, rata di ocupare a apatului Covid easti di aproximativ 30%, aca ari dgheafureaua cabaia mari anamisa di giudeţi. Aproximativ 8 milioane di oameni bitisiră schema completă di vaccinare anti-Covid.


    DIZVARTEARI – Forțele aeriene germane va s’arădăpsească trei avioane Eurofighter tru România tru şcurtu și marţu, tru contextul anvărtuşearea-a prezențăllei militare a NATO tru Europa di Est, tu hăvaia a mintireaşiloru tut ma mări la sinurlu cu Ucraina. Avioanele va s’hibă integrate tru escadronul italian cari fu arădăpsitu tru România meslu ţi tricu. Unitatea italiană ari 140 di militari, inclusiv piloți și personal tehnic, cari opereadză patru avioane Eurofighter Typhoon și faţi misiuni di poliție aeriană. Di altă parte, Washingtonul va s’dizvărtească tu şcurtu kiro trupe tru Europa di Est, dimăndă prezidentulu american Joe Bidin. Statele Unite au acumbusită pănă tora 8.500 di militari tru alertă maximă ts’u-crească forța di apandisi rapidă a NATO tru cazlu a unei călcari arusescă a Ucrainăllei. Prezidentulu Biden spusi, ama, că nu va s’hibă pitricuti trupe americane tru Ucraina, cari nu easti membră a NATO. Tu arada a lui, ministrul francez al Apărari, Florence Parly, declară tră France Inter că Parislu easti etimu s’pitreacă sute di militari tru România, membră NATO și viţină cu Ucraina. Tutunăoară, Franța easti etima să-și llia borgea ti adrarea a unei forțe internaționale di apărare cari s’apără România, tru cazul tru cari ună ahtari apofasi va s’hibă loată la nivelu NATO.


    ARESTARI – Emburlu român Ioan Neculaie, cari fu condamnat difinitiv la doi ani și giumitate di hăpsani tră infracțiuni cu arme și bărutii, fu acăţatu tu Gărţie, uidisitu cu Inspectoratului di Poliție Român. Pi numa fostului patron a clubului di fotbal FC Brașov s’apufusi săptămâna trecută ună arestare avertizată cându aestu nu s-prezentă tră ș’executa pideapsa. Neculaie fu condamnat ma ninti tră infracțiuni similare, cum și tră vătămari ditu culpă și fu eliberat condiționat tru 2018.


    UCRAINA – Uniunea Europeană condamnă apofasea ali Rusie ta s’nu da izini ti intrarea tru Rusia a ma multor oficiali europeni, apofasi cari ma largu u ahănduseaşti criza ditu Ucraina. Diplomația rusă dimăndă vineri că șefii a ma multor companii militare private europene, membri a agențiilor di securitate și născănţă europarlamentari și alță oficiali europeni nu va lă si da izini di aoa şi nclo s’intră tru Rusia. Uidisitu cu Ministerului rus tră Afaceri Externe, aesti persoane suntu personal responsabilu tră promovarea a politiţlor anti-ruse. Ca apandisi, Bruxelles-ul spune că aestă apofasi nu ari niţi unu thimelliu legal și transparență și easti obligată să-lli si da ună apandisi uidisită. Tru altă aradă di idei, prezidentulu a Franțăllei, Emmanuel Macron, avu ună conversație telefonică cu omologlu a lui rus, Vladimir Putin. Uidisitu cu prezidenţillea franceză, Putin nu adusi aminti niţi ună turlie di naeţ agresive și sumlinie tru ună turlie specific că nu caftă ună ampuliseari armată cu Ucraina. Ma multu, liderlu di Kremlin căftă ta s’ahurhească diznău megocierile ruso-ucrainene, moderate di Franța și Germania tru ași-număsitul format Normandia. Tu arada-a lui, prezidentulu ali Ucraină, Volodymyr Zelensky, faţi urminie a liderloru occidintali s’nu arăspândească panică tru ligătură cu mintireaşili cu Rusia, lugursinda că eforturile diplomatiţi criscură tră ndridzeareaa a aliştei criză.



    Autoru: Udălu a hăbărlor


    Armânipsearia: Taşcu Lala


  • Ma mărli evenimenti a stămănăllei ţi tricu 07.11 – 13.11.2021

    Ma mărli evenimenti a stămănăllei ţi tricu 07.11 – 13.11.2021


    Catandisea politică di București


    București, PNL, aflat la guvernare, numata va s-u znuească suţata cu USR și s-ndriptă cătă PSD, cu cari nica ari guvernată, tru pirioada 2013 – 2014. Ditu yinitorlu guvernu easti minduită ta s’llia parte și UDMR. Aeșţă avură, marţă, protili negocieri oficiale tră formarea a unei majoritati, iara muabeţli di cama amănatu avură tu amprotusa programlu di guvernari. Suntu multi capitole la cari PNL, PSD și UDMR s-akicăsiră nica ditu ahurhită, ama suntu şi dizacorduri. La negocierli pi temi economiţi, ti exemplu, social-dimocraţlli pripusiră creastirea a tiñiillei di cafi mesu nai cama ñică, ama şi a alocaţiilor tră cilimeañi, ama liberalii spunu că tră majorarea aluştoru venituri bugetlu lipseaşti s’aibă axia s’li ţănă ma largu. Dupu ţi va s’huibă aufusitu unu programu comun di guvernare, muabeţli va s’acaţă calea ti cumu s’hibă năulu Cabinet. Aduţemu aminti că, după fudzearea-a USR, tru yismăciuni, ditu Guvern, Cabinetul minoritar PNL-UDMR fu dimis pritu moțiune di cenzură dipusă di PSD și votată nica şi di USR. Di atumţea, dupu consultărli cu partidili politiţi, șeflu a statului, Klaus Iohannis, feaţi dauă pripuniri di premier, ditu partea USR și PNL, cari nu amintară ama, votlu di pistipseari tru Parlamentu.



    Sistemu medical parastuhinatu și rată di vaccinari scădzută


    Unăoară cu scădearea numirlu di cazuri năi di Covid tru România, scădzu şi sinferlu a românilor tră vaccinare, acă raportul a Institutlui Național di Sănătate Publică ditu aestă stămână spuni că aproapea 70 tru sută ditu cazurli di infectari și 90 tru sută ditu decesi eara la persoani nivaccinati. Autoritățli facu timbihi că maca până tu inşita-a anlui va s’armănă pi aestu ritmo tu cathi dzuuă di vaccinare, România va s’aibă 8,5 miliuñi di oamiñi vaccinaţ, dimi giumitati ditu populaţia eligibilă di pisti 12 di añi, ună rată di imunizari ţi nu easti duri. Cu cilăstăsearea tra s’ţănă keptu a aliştei di a patra dalgă a pandemiillei, autorităţli suplimentara bugetlu a Ministerului tră Sănătati, cu pisti 330 di miliuñi di lei (pisti 66 miliuni di euro). Păradzlli suntu ditu fondul di rezervă a Guvernului şi va s’hibă investiţ tru yitrii anti-Covid şi tru programili naţionale di sănătate. Tru kirolu anda sistemlu sanitar ghiuşbilea s’mină di itia a călbălăkillei bababgeană și di numirlu mari di cazuri greali Covid, România s-ampulisi, tru aesta stămână, cu un nău incendiu tru ună unitate sanitară, aesta arada la un spital ditu Ploiești, cari yitripseaşti pacienți Covid. Doi lăndzidz muriră carbonizaţ, iar ună infirmieră avu arderi mări. Nu easti protlu incidentu di aestă turlienti s’faţi tru România. Meslu ţi tricu, tru un incendiu cari s’feaţi la Spitalu di Lăngori Infecțioase Constanța, muriră 7 paciență. Ma ninti, Piatra Neamț, muriră 10 pacienț, iara la Institutlu “Matei Balș” ditu capitala, 4 persoane ş’kirură bana tru incendii plăscănti tru sectii covid.



    Ahurhi sculia


    Aproapea dauă ditu ateali trei miliuñi di elevi și preșcolari ditu România s’turnară, luni, fizic la școală, după dauă stămâni di vacanţă băgată cu zorea di itia a pandemiillei di COVID 19. S-dişcllisiră şculiile tru cari minim 60% ditu lucrători suntu vaccinaţi contra virusului. Coordonatorlu a campaniei di vaccinare, Valeriu Gheorghiţă, spuni că elevllii au ananghi di cursuri cu prezenţă fizică, iar adulţăllii lipseaşti s’facă gaereti tra s’lă da sigurlăki la şcoală. Tu arada a lui, ministrul interimar al Educaţiei, Sorin Cîmpianu, spune că noile condiții tru cari s-a revenit la școală, acă eara disputate, avură efectu și deadiră silă a cadriloru didactice să s’vaccineadza. Ma multu, tră recuperarea a materiillei cari lipsea s’hibă studiată tru perioada di vacanță impusă, Ministerul Educaţiillei alăxi structura a anului şcolar și scurtă vacanța di iarnă tră elevii di gimnaziu şi di liceu.



    Inflație record tru România


    Inflaţia tru România creaşti ma largu pisti previziuni şi aduţi nai cama mărli păhadz ditu añilli ditu soni. Raportul anual tra inflație publicat gioi di Banca Națională a României spuni că rata inflației poati s’agiungă la 7,5% mesli ţi yini şi easti pruvidzută să se tempereadză până la 5,9% la inşita a anlui yinitoru. Uidisitu cu BNR și analiștillli politici, creaştirili di păhadz ditu energie şi combustibili adusiră majorări, cari numata va s’dănăsească pănă la giumitatea anului yinitor. Purtătorlu di zboru a BNR, Dan Suciu, declară, tră Radio România, că puseulu inflaţionistu şi crsişterli importante di păhadz s’au faptă.


    Dan Suciu: “Marea parte a creastirillei easti năpoi. Creastirile cata s’au faptă. Aesta nu nusimneadză că di aoa şi nclo va s’avemu păhadz cari scadu. Vahi va s’aibă crişteri di păhadz, ama elli va s’hibă ca di mardzina”.


    Tru contextu, Banca Națională aufusi, marță, emu majorarea a toclui di politică monetară, emu a ratăllei toclui la cari nica pot si s’mpărmuta bănţăli di la Banca Centrală, cu scupolu ta s’aibă sumu control inflația pi mari iruşi.



    Discuții româno – americane la Washington


    Șeflu a diplomațiillei române, Bogdan Aurescu, aflat tru ahurhita-a stămânălleii la Washington tră anvărtuşeari cooperarea cu Statele Unite tru materie di securitate, feaţi timbihi ti vecllili conflicte la Amarea Lae, nica niandreapti. Kiro di daua deckenii ş-cama, România cundille Washington tru ligătură cu importanţa securitatille la Amarea Lae ca parte a securitatillei transatlantiţi – spusi, la Consiliul Atlantic, Bogdan Aurescu. Ma ninti, oficialul ălli căftă a secretarlui di stat Anthony Blinken creaştirea a prezenţăllei americane tru regiune şi tru România. Aţeali dauă văsilii năpoi şi spusiră angajamentul tră anvartusearea a Parteneriatului strategic, di la cooperarea militară şi di securitate la cooperarea politică, tru domeniul economiillei, energiei şi relaţiilor interumane. Ma multu, Bogdan Aurescu năpoi adusi aminti ti interesul României, ca Partener Strategic ali SUA, ta s’nreghistreadză progrese concrete tru aţea ţi mutreaşti includirea a văsiliillei tru Programlu Visa Waiver, pritu cari poati s’hibă eliminati vizili tră cetăţeañilli români cari urdină tru Statele Unite.



    Autoru: Daniela Budu


    Armânipsearea: Taşcu Lala