Tag: Gabor Tompa

  • Jurnal românesc – 30.03.2022

    Jurnal românesc – 30.03.2022

    Preşedintele Senatului, Florin Cîţu, aflat într-o vizită în Statele Unite ale Americii, s-a întâlnit cu preşedintele Camerei Reprezentanţilor a SUA, Nancy Pelosi, cu care a discutat despre importanţa României în NATO, consolidarea capabilităţilor de apărare şi programul Visa Waiver. Întrevederea a avut loc la 29 martie, dată la care, în urmă cu 18 ani, România adera la Organizaţia Tratatului Atlanticului de Nord, cea mai importantă alianţă politico-militară de după cel de-al Doilea Război Mondial. Şeful Senatului a precizat că, împreună cu oficialul american, a căutat noi oportunităţi de dezvoltare economică pentru prosperitatea ambelor state şi care să ţină cont de dinamica regională actuală. O delegaţie a Parlamentului României, condusă de Florin Cîţu, şi din care fac parte senatori şi deputaţi social-democraţi, liberali, ai Uniunii Salvaţi România şi ai minorităţii maghiare a efectuat o vizită de lucru la Washington, în perioada 24-30 martie, şi a avut întâlniri cu reprezentanţi ai Congresului, ai Departamentului de Stat, ai mediului de afaceri american şi ai comunităţii româneşti din zonă.

    Departamentul pentru Românii de Pretutindeni a prelungit, până la 15 aprilie, perioada de depunere a cererilor de granturi de către mediul asociativ românesc din Ucraina. Decizia le-a fost comunicată părţilor interesate în cadrul unei noi întâlniri online pe care Departamentul a avut-o cu membrii comunităţilor româneşti din statul vecin şi cu reprezentanţii misiunilor diplomatice ale României în regiune. Ne dorim ca un număr cât mai mare de asociații românești din Ucraina să răspundă apelului nostru și, astfel, să ne unim forțele în slujba binelui, a transmis şeful DRP, secretarul de stat Florin Cârciu. Este a patra întrevedere pe care Departamentul o organizează cu reprezentanţii românilor din Ucraina, iar potrivit conducerii DRP, astfel de întâlniri vor conitunua să aibă loc la intervale regulate de timp. Informaţii despre granturile oferite de statul român comunităţilor româneşti din Ucraina se găsesc pe site-ul dprp.gov.ro.

    Federaţia Asociaţiilor de Români din Europa transmite că 10 camioane cu ajutoare ajung, în această săptămână, în Ucraina, în zonele Cernăuţi şi Odesa. Ajutoarele, strânse în Spania de la cetăţeni spanioli şi români, sunt distribuite cu sprijinul International Cultural Exchange. Preşedintele FADERE, Daniel Ţecu, arată că organizaţia a militat întotdeauna pentru apărarea drepturilor diasporei româneşti, in special a celei din teritoriile limitrofe graniţei României, cu importantă tradiţie istorică. În acest sens, Federaţia a salutat declaraţia preşedintelui Ucrainei, Volodimir Zelensky, conform căreia îşi doreşte să semneze un acord cu România pentru protejarea limbii române în Ucraina, în semn de respect faţă de minoritatea română. Ţecu a precizat că, în ultimele săptămâni, FADERE a trimis 23 de convoaie umanitare în Ucraina, în zonele locuite de români. Aproximativ 410.000 de etnici români trăiesc în statul vecin, concentraţi în regiunile Transcarpatia, Cernăuţi şi Odesa.

    Criticul de teatru Georges Banu, regizorul Gábor Tompa, directorul Teatrului Național din Luxemburg Frank Hoffmann, scenograful Dragoş Bughiar şi actorii Oana Pellea și Patrick Le Mauff au participat la masa rotundă Teatru și așteptare – De ieri până azi, care a avut loc la 29 martie, la Luxemburg. Evenimentul, iniţiat de ICR Bruxelles în parteneriat cu Ambasadele României şi Franţei în Marele Ducat, a precedat premiera spectacolului Scaunele de Eugène Ionesco şi le-a oferit participanţilor ocazia de a face o analiză a locului și rolului teatrului în societatea actuală. Spectacolul Scaunele, regizat de Gábor Tompa, scenografia semnată de Dragoș Buhagiar, dramaturgia de Florian Hirsch, cu actori Patrick Le Mauff și Oana Pellea în rolurile principale, va fi jucat şi în perioada următoare pe scena Teatrului Național din Luxemburg. Reprezentaţii vor avea loc până la finele lunii martie, la 1, 3 şi 6 aprilie. ICR Bruxelles precizează că evenimentele sunt parte integrantă a programului Luna Francofoniei la Luxemburg și a Zilei Mondiale a Teatrului, marcată la 27 martie.


  • Jurnal românesc  – 20.10.2020

    Jurnal românesc – 20.10.2020

    Autoritatea Electorală Permanentă le reamintește românilor cu domiciliul sau reședința în străinătate că mai până pe 22 octombrie se mai pot înscrie ca alegători prin corespondenţă la alegerile pentru Parlamentul României, programate în decembrie. Preşedintele AEP, Constantin-Florin Mitulețu-Buică, reiterează apelul către românii din străinătate de a opta pentru această modalitate de exprimare a voinţei electorale, sigură şi comodă, fără cozi, fără deplasări, fără costuri și, mai ales, fără riscuri în contextul incertitudinii legate de evoluția pandemiei de coronavirus. Circa 30.000 de români din diaspora s-au înregistrat, până în prezent, pe portalul votstrainatate.ro cu opţiunea votului prin corespondenţă.


    Biroul electoral nr. 43 pentru cetăţenii români cu domiciliul sau reşedinţa în afara ţării transmite că a constatat rămânerea definitivă a candidaturilor depuse de partide şi formaţiuni politice şi de independenţi pentru un loc în Parlamentul României din partea diasporei. Au rămas definitive candidaturile depuse de PNL, Alianţa USR PLUS, PSD, Pro România, PMP, UDMR, Partidul Ecologist Român şi Alianţa pentru Unirea Românilor.

    De asemenea, în cursa pentru un loc în Parlament au intrat şi cadidaţii independenţi Ştefan Voloşeniuc şi Radu Darius Constantin. În total, 76 de candidaţi din partea a 8 formaţiuni politice, dar şi independenţi vor să-i reprezinte pe românii din diaspora în viitorul legislativ de la Bucureşti. Scrutinul parlamentar este programat să se desfăşoare în străinătate pe durata a două zile, pe 5 şi 6 decembrie, între orele 7.00 şi 21.00, cu posibilitatea de prelungire.

    Şeful Departamentului pentru Românii de Pretutindeni, Ovidiu Burdușa, s-a deplasat, în perioada 14-19 octombrie, în Grecia unde s-a întâlnit cu reprezentanţii asociațiilor şi şcolilor românești din Salonic și Atena, precum şi cu cei ai organizaţiilor nou-înființate ale românilor din Sparta și Creta. DRP transmite că vizita secretarului de stat a fost una de monitorizare a proiectelor derulate de asociații.

    Ovidiu Burdușa a discutat cu coordonatorii proiectelor și cu copiii care participă la cursurile de limba română despre modalitățile prin care instituţia pe care o conduce îi poate sprijini, despre dotarea cu echipamente necesare orelor online şi cu materiale educaționale precum dicționare sau atlasuri. După vizita în Grecia, oficialul român merge în Cipru, în perioada 21-23 octombrie, unde programate întâlniri cu reprezentanți ai mediului asociativ românesc.

    Peste 20 de specialiști în domeniul educației, cadre didactice și reprezentanți ai comunităţilor de români din state precum Italia, Spania, Grecia, Germania, Franța, Canada sau Israel au participat la o dezbaterea organizată online de Departamentul pentru Românii de Pretutindeni. Întâlnirea a avut loc în cadrul proiectului DRP ce vizează realizarea unei platforme prin intermediul căreia să fie oferite cursuri și alte elemente educaționale de învățare a limbii române, de asimilare a elementelor de istorie a românilor, de geografie a României, de cultură și civilizație românească.

    Departamentul transmite că s-a discutat despre lista de materii propuse spre a fi incluse pe platformă, numărul de ore alocate pentru fiecare nivel de studiu şi despre forme unitare de evaluare a cunoștințelor. Participanții au apreciat iniţiativa şi au subliniat nevoia realizării unei astfel de platfome, care să conțină resurse educaționale adaptate nevoilor comunităților de români din afara granițelor.

    Directorul Teatrului Maghiar de Stat Cluj, Gábor Tompa, a fost reales în funcţia de preşedinte al Uniunii Teatrelor din Europa pentru un mandat de doi ani. Şedinţa reprezentanţilor teatrelor membre ale Uniunii, planificată iniţial să aibă loc la Atena, a avut loc online în weekend, iar decizia realegerii acestuia a fost unanimă. Gábor Tompa a declarat că doreşte să continue ceea ce a început în urmă cu doi ani, şi anume, punerea cât mai eficientă în practică a proiectelor şi programelor de cooperare internaţională, organizarea regulată a unor academii de vară, a unor schimburi culturale şi workshop-uri.

    Uniunea Teatrelor din Europa a fost înfiinţată în 1990 de ministrul francez al culturii, Jack Lang, şi de directorul Piccolo Teatro din Milano, Giorgio Strehler. De-a lungul anilor, organizaţia a fost condusă de nume cunoscute ale scenei teatrale europene, între care regizorul Alexandru Darie, directorul Teatrului Bulandra din Bucureşti, care s-a stins din viaţă anul trecut şi care s-a aflat la cârma Uniunii între 2006 şi 2011. Teatrul Maghiar de Stat Cluj a devenit membru în 2008.

  • 225 années d’existence du Théâtre magyar d’Etat de Cluj.

    225 années d’existence du Théâtre magyar d’Etat de Cluj.

    Début décembre, le Théâtre Magyar d’Etat de Cluj a organisé sa traditionnelle micro-saison bisannuelle. Vu que 2017 a marqué également le 225e anniversaire de la création de la première compagnie de théâtre professionnel en langue hongroise, l’affiche de cette micro-saison a inclus les premières les plus importantes des saisons antérieures, signées par des metteurs en scène qui ont laissé leur empreinte sur le développement artistique de la troupe de ce théâtre.

    La micro-saison du Théâtre Magyar d’Etat de Cluj a débuté par le spectacle « Oncle Vania », mis en scène par le célèbre Andrei Serban. Le metteur en scène Gàbor Tompa, manager du Théâtre Magyar d’Etat de Cluj depuis 1990, nous explique comment il a conçu le programme de cette micro – saison : « Je crois que nous avons eu la chance d’avoir plusieurs chefs-d’œuvre dans notre répertoire courant. Nous nous sommes donc concentrés sur 4 grands metteurs en scène qui ont créé des spectacles exceptionnels, à commencer par « Oncle Vania » d’Andrei Serban. Cela fait déjà 11 ans que ce spectacle est joué à guichets fermés. Les billets sont épuisés à chaque fois 5 minutes après leur mise en vente, deux mois avant la représentation. Puis, nous avons eu à l’affiche « Victor ou les enfants au pouvoir » de Silviu Purcarete, le meilleur spectacle de l’année. Suit « L’anniversaire », mis en scène par Robert Woodruff… « Victor… » compte déjà 3 saisons, « L’anniversaire » – 5 et « Oncle Vania » – 11. S’y ajoute « Les bas-fonds » de Maxim Gorki, mis en scène par Yuri Kordonsky. Ce sont 4 chefs-d’œuvre différents. Pour avoir un contraste, nous avons également choisi une pièce mise en scène par un représentant de la jeune génération, Botond Nagy, qui vient d’achever son master à Târgu Mures. Il a réalisé un spectacle très intéressant, « Les aveugles », d’après Maurice Maeterlinck.»

    Une affiche remarquable, donc, en fin d’année, au Théâtre Magyar de Cluj. Précisons aussi que le spectacle « Oncle Vania » d’Andrei Serban, joué depuis 11 saisons, a été récompensé de 3 prix de l’Union théâtrale de Roumanie (UNITER) : celui du meilleur spectacle en 2007, celui de la meilleure mise en scène (Andrei Serban) et du meilleur rôle principal (András Hatházi). S’y ajoute le Prix du meilleur spectacle de la saison 2007 – 2008, accordé par les critiques de théâtre de Hongrie. Par ailleurs, la pièce « Victor ou les enfants au pouvoir » de Roger Vitrac a reçu, en 2013, le Prix du meilleur spectacle attribué par l’Union théâtrale de Roumanie.

    De même, « L’anniversaire » d’après Thomas Vinterberg compte à son palmarès deux nominations aux prix de l’Union théâtrale de Roumanie (UNITER). Enfin, Yuri Kordonsky a été récompensé par l’UNITER du prix du meilleur metteur en scène en 2016 pour son spectacle « Les bas – fonds ». Mais comment s’inscrivent de tels chefs d’œuvre et la présence de ces grands metteurs en scène dans les deux siècles d’histoire du Théâtre magyar de Cluj ? Le metteur en scène et manager Gabor Tompa croit que, dans le cas du théâtre, il est très difficile de se rapporter à la tradition parce que de nos jours cet art ne ressemble plus à celui d’il y a 225 ans. Ni même à celui d’il y a 10 ans, ajoute-t-il.

    Gabor Tompa : « Le théâtre est l’art du moment, l’art du présent. Mais il y a quelque chose… J’ai pensé que si on pouvait faire quelques liens avec l’actualité, si on pouvait se connecter en quelque sorte à cette histoire, à cette tradition. Si nous regardons l’histoire de ce théâtre, nous découvrons que les moments les plus importants ont été ceux où quelques metteurs en scène, quelques grands noms du théâtre, ont apporté quelque chose de nouveau. Qu’il s’agisse d’un nouveau cycle Shakespeare au 19e siècle, chose plutôt inédite à l’époque, ou de la construction d’un studio de cinéma et de l’introduction d’éléments cinématographiques dès le début du 20e siècle, dans les années 1910 – 1920, ou encore des recherches expérimentales qui ont caractérisé le travail du grand metteur en scène Gyorgy Harag. Enfin je me suis dit que s’il y avait déjà une tradition chez nous, c’était bien la tradition du renouvellement continu des moyens d’expression, du courage d’assumer des risques, en l’absence desquels un théâtre se transforme en un art rigide, mort, suffoqué par les règles. Je crois que dans toute notre histoire, ce modèle des périodes de renouvellement est un repère et une tradition que nous pouvons continuer. »

    Aux dires du manager Gabor Tompa, plus de 40 % du public actuel du Théâtre magyar n’est pas d’ethnie hongroise; pour le directeur, « ce théâtre appartient aux habitants de Cluj et non seulement ». Pour sa part, la critique de théâtre et journaliste culturelle de Radio Roumanie, Oana Cristea Grigorescu, suit de près depuis plusieurs années déjà la stratégie artistique du Théâtre Magyar d’Etat de Cluj.

    Oana Cristea Grigorescu explique son impact sur le monde théâtral de Roumanie : « A mon avis, le Théâtre Magyar d’Etat de Cluj a réussi à ressusciter la vie culturelle de Cluj, un phénomène qui s’est répandu à travers le pays. Et là je pense notamment à l’ouverture des théâtres en langue hongroise et allemande à la culture roumaine. Un premier pas en ce sens a été le sous-titrage en roumain des spectacles, pour les rendre accessibles au large public. Cela a brisé des barrières considérées comme naturelles auparavant, mais qui en fait n’étaient pas du tout normales… La ville de Cluj en a profité énormément. Certes, il y a eu une période où la communauté magyare a été mécontente de certains choix du répertoire, estimant que le théâtre s’était éloigné de son unique objectif : celui de conserver l’identité magyare. Mais cette politique d’ouverture a eu un avantage majeur : le public de théâtre a été libéré des contraintes ethniques. On n’a plus fait la distinction entre le public du Théâtre National, du Théâtre Magyar et du théâtre indépendant. Cette libre circulation et ce libre intérêt du public pour le théâtre, quelle que soit la langue parlée sur scène, ont donné naissance à une effervescence qui a alimenté toutes les formes de théâtre existantes à Cluj. C’est une bonne leçon sur la manière dont le multiculturalisme peut nous enrichir, nous aider à franchir des barrières et à développer une communauté culturelle ». (Trad. Valentina Beleavski, Alex Diaconescu)

  • Ungarisches Staatstheater in Klausenburg zum 225. Jubiläum: Prestige jenseits ethnischer Grenzen

    Ungarisches Staatstheater in Klausenburg zum 225. Jubiläum: Prestige jenseits ethnischer Grenzen

    Der Regisseur Gábor Tompa ist seit 1990 Manager des Ungarischen Staatstheaters in Klausenburg. Er gibt uns nun Einzelheiten über das Programm der Mikro-Spielzeit, die mit dem berühmten Stück Onkel Wanja“ von Tschechow unter der Regie von Andrei Şerban startete:



    Ich glaube, wir hatten die Chance, dass unser Repertoire ein paar Meisterstücke enthält. Wir arbeiteten mit vier gro‎ßen Regisseuren zusammen und haben besondere Aufführungen. Wenn wir »Onkel Wanja« spielen, werden alle Karten in fünf Minuten verkauft. Das passiert seit 11 Jahren. Es folgen »Victor oder die Kinder an der Macht«, die beste Aufführung des Jahres von Silviu Purcărete, einem Regisseur, der mit dem Ungarischen Staatstheater viel zusammengearbeitet hat, »Das Fest« unter der Regie von Robert Woodruff… »Victor…« hat drei Spielzeiten, »Das Fest« hat fünf, »Onkel Wanja Vania« elf. Und »In der Tiefe« in der Regie von Yuri Kordonsky war ein weiterer Erfolg. Es sind vier unterschiedliche Meisterwerke. Für einen kontrastreichen Gegensatz habe ich zudem eine Aufführung des jungen Regisseurs Botond Nagy gewählt, der in diesem Jahr seinen Master in Târgu Mureş machte. Er hat eine besonders interessante Aufführung auf die Bühne gebracht, und zwar »Die Blinden« nach Maeterlinck.“




    Die Theateraufführung Onkel Wanja“ von Tschechow ist dreimal vom Rumänischen Theaterverband UNITER ausgezeichnet worden, und zwar für die beste Aufführung des Jahres 2007, für die beste Regie — Andrei Şerban — und für den besten Schauspieler, der eine Hauptrolle spielte — András Hatházi. Hinzu kommen die Auszeichnungen der Theaterkritiker in Ungarn für die beste Aufführung der Spielzeit 2007/2008. Viktor oder die Kinder an der Macht“ von Roger Vitrac wurde ebenfalls von UNITER für die beste Aufführung im Jahr 2013 ausgezeichnet. Das Fest“ unter der Regie von Thomas Vinterberg wurde zweimal für die UNITER-Preise nominiert. Für In der Tiefe“ von Yuri Kordonsky wurde er von UNITER als bester Regisseur des Jahres 2016 ausgezeichnet.




    Wie passen sich diese Meisterwerke, die Anwesenheit dieser gro‎ßen Regisseure der mehr als 200 Jahre alten Geschichte des Ungarischen Staatstheaters in Klausenburg an? Der Regisseur und Manager Gábor Tompa meint, es sei sehr schwierig, sich im Theater auf die Tradition zu berufen, weil heute kein Theater mehr wie vor 225 Jahren gespielt wird:



    Das Theater ist die Kunst des Momentes, die Kunst der Gegenwart. Es gibt aber etwas… Wenn wir die ganze Geschichte dieses Theaters verfolgen, bemerken wir, dass die bedeutendsten Momente jene waren, in denen ein paar Regisseure, Theaterpersönlichkeiten etwas Neues gebracht haben. Egal ob es sich um einen Shakespeare-Zyklus im 19. Jh. handelt oder ob es um den Bau eines Kino-Studios und das Zusammenflechten einiger Filmelemente mit dem Theater 1910–1920 geht. Das waren experimentelle Versuche, die etwa das Schaffen des gro‎ßen Regisseurs György Harag kennzeichneten. Wenn wir schon von Tradition sprechen, so handelt es sich dabei um die Tradition der ständigen Erneuerung der künstlerischen Ausdrucksmittel und um den Mut, Risiken einzugehen. Ohne diese Ansätze wird jedes Theater kanonisch, rigide, ja sogar tot. Wir können uns also an dieses Modell der ständigen Erneuerungen anlehnen und es als Tradition fortsetzen.“




    Gábor Tompa eröffnete noch, dass mehr als 40% des Publikums nicht ungarischer Abstammung sei. Das Ungarische Staatstheater ist das Theater aller Klausenburger und nicht nur“, sagt Tompa.



    Die Theaterkritikerin Oana Cristea Grigorescu, Journalistin des Rumänischen Rundfunks, verfolgte die Repertoire-Strategie des Ungarischen Staatstheaters in Klausenburg und ihre Auswirkungen auf das rumänische Theaterumfeld:



    Ich bin der Meinung, das Ungarische Staatstheater ist der Urheber einer kulturellen Entfrostung in Klausenburg und später im ganzen Lande. Ich beziehe mich auf die Öffnung der ungarisch- und deutschsprachigen Theater, die die Aufführungen für das ganze Publikum auch ins Rumänische [per Kopfhörer oder Übertitel — Anm. d. Red.] übersetzen lassen. Wir haben also die Schranken beseitigt. Nach einer anfänglichen Unzufriedenheit des ungarischsprachigen Publikums, das die Erneuerung des Repertoires mit Skepsis betrachtete und die einzige Aufgabe des Theaters in der Bewahrung der ungarischen Identität sah, hat Klausenburg letztendlich dadurch viel gewonnen. Es ist ein breiteres Publikum entstanden, das über die ethnischen Barrieren hinaus nun zu den Aufführungen des Ungarischen Theaters, des Nationaltheaters und auch der unabhängigen Theater geht. Das ist eine lehrreiche Lektion. Ungeachtet der Sprache der Aufführungen ist eine sprudelnde Kulturatmosphäre entstanden, die dem Theater in Klausenburg insgesamt gut tut. Der Multikulturalismus kann uns reicher machen, kann uns helfen, Schranken zu beseitigen und die Konsistenz einer kulturellen Gemeinschaft im Bereich des Theaters oder anderer Künste zu stärken.“

  • Teatrul Maghiar de Stat din Cluj – 225 de ani

    Teatrul Maghiar de Stat din Cluj – 225 de ani

    Teatrul Maghiar de Stat
    Cluj a organizat la începutul lunii decembrie deja tradiţionala microstagiune,
    care are loc din doi în doi ani. Şi pentru că, în 2017, teatrul a sărbătorit şi
    225 de ani de la înfiinţarea primei companii de teatru profesionist de limbă
    maghiară, în programul microstagiunii au fost incluse cele mai importante premiere
    ale stagiunilor anterioare, semnate de regizorii care au marcat dezvoltarea
    artistică a trupei teatrului şi au contribuit la consolidarea ei.


    Regizorul Gábor Tompa
    este, începând din 1990, managerul Teatrului Maghiar de Stat Cluj. Despre
    programul microstagiunii care a debutat cu celebrul Unchiul Vania în regia
    lui Andrei Şerban, Gábor Tompa spune Cred
    că am avut şansa să avem încă în repertoriu câteva capodopere. Şi ne-am axat pe
    patru regizori mari, care au realizat câteva spectacole de excepţie, în frunte
    cu Unchiul Vania, în regia lui Andrei Şerban. Acest spectacol se joacă de 11
    ani cu case închise, biletele se epuizează în cinci minute de când apare
    spectacolul în program, cu două luni înainte. Au urmat Victor sau copiii la
    putere, cel mai bun spectacol al anului, realizat de Silviu Purcărete, un
    regizor care a colaborat mult cu Teatrul Maghiar. Aniversarea, în regia lui
    Robert Woodruff… Victor … are trei stagiuni, Aniversarea are cinci,
    Unchiul Vania, unsprezece… Şi În adâncuri, realizat anul trecut de Yuri
    Kordonsky… Pot să spun, fără să greşesc prea mult, că sunt patru capodopere
    diferite. În contrast, am ales şi un spectacol realizat de un regizor
    aparţinând celei mai tinere generaţii, Botond Nagy, care abia a terminat
    masteratul la Târgu Mureş anul acesta. El a realizat un spectacol deosebit de
    interesant, Orbii, după Maeterlinck.



    Spectacolul Unchiul
    Vania de Cehov a câştigat trei premii UNITER: pentru Cel mai bun spectacol al
    anului 2007, pentru Cea mai bună regie (Andrei Şerban) şi pentru Cel mai bun
    actor în rol principal (András Hatházi), la care s-a adăugat şi Premiul
    criticilor de teatru din Ungaria pentru cel mai bun spectacol al stagiunii
    2007/2008. Victor sau copiii la putere de Roger Vitrac a fost, de asemenea,
    distins cu Premiul UNITER pentru cel mai bun spectacol al anului 2013.
    Aniversarea după Thomas Vinterberg, a avut două nominalizări la Premiile
    UNITER, iar, cel mai recent, pentru spectacolul În adâncuri Yuri Kordonsky a
    primit Premiul UNITER pentru Cel mai bun regizor al anului 2016.


    Dar cum se încadrează
    aceste capodopere, prezenţa acestor regizori mari în istoria celor peste două
    secole de existenţă a Teatrului Maghiar din Cluj? Regizorul şi managerul Gábor
    Tompa este de părere că în teatru este foarte greu să te raportezi la tradiţie,
    pentru că azi nu se mai face teatru cum s-a făcut acum 225 de ani. Nici măcar
    ca acum 10 ani… Teatrul este arta momentului, arta prezentului. Dar există ceva… M-am
    gândit dacă se poate lega de ceva momentul actual, dacă se poate conecta cumva
    cu această istorie, cu această tradiţie. Şi dacă urmărim toată istoria acestui
    teatru, descoperim că cele mai importante momente au fost acelea în care câţiva
    regizori, oameni de teatru au adus ceva nou. Fie că era vorba de un ciclu
    Shakespeare în secolul 19, care era un lucru destul de inedit, sau construirea
    unui studio cinematografic şi combinarea unor elemente cinematografice cu
    teatrul încă de timpuriu, la începutul secolului 20, în anii 1910 – 1920, sau
    căutări experimentale, care au caracterizat munca marelui regizor Gyorgy Harag.
    Şi atunci am zis că, dacă există o tradiţie pentru noi aici, este tradiţia
    permanentei înnoiri a mijloacelor de expresie, permanentei asumări de riscuri,
    fără de care cred că un teatru devine canonizat, rigidizat, mort chiar. Cred
    că, din trecut, pentru noi modelul acesta al unor perioade de reînnoire
    permanentă rămâne ceva la care ne putem referi şi pe care, ca o tradiţie, o
    putem continua.


    Potrivit managerului
    Gábor Tompa, peste 40 la sută din actualul public al Teatrului Maghiar nu este
    de etnie maghiară, mesajul pe care vrea să-l transmită fiind acela că acest
    teatru este teatrul clujenilor şi nu numai.


    Criticul de teatru Oana
    Cristea Grigorescu, jurnalist Radio România, a urmărit vreme de mulţi ani
    strategia repertorială a Teatrului Maghiar de Stat din Cluj şi impactul pe care
    acesta l-a avut şi îl are în spaţiul teatral din România. Eu cred că Teatrul Maghiar de Stat este autorul unui dezgheţ cultural,
    în Cluj, la început, dar care, după aceea, a dat roade şi în ţară. Şi mă refer
    aici la deschiderea teatrelor de limbă maghiară, germană către cultura română,
    la un pas pe care l-au făcut ele, prin supratitrarea spectacolelor în limba
    română, către publicul larg. Au căzut nişte bariere pe care poate le consideram
    fireşti până la acel moment, dar care nu erau deloc normale… Iar Clujul a
    avut de câştigat foarte mult. După o primă perioadă de nemulţumire a
    comunităţii maghiare faţă de o anumită opţiune repertorială şi faţă de
    pierderea unei unice ţinte de conservare a identităţii maghiare, câştigul major
    al acestei politici repertoriale e acela că, în Cluj, publicul de teatru a
    devenit un public liber de barierele etnice, care merge la spectacolele
    Teatrului Maghiar, ale Teatrului Naţional, ale teatrelor independente. Şi, din
    această circulaţie şi acest liber interes al publicului pentru teatru,
    indiferent de limba care se vorbeşte pe scenă, s-a născut o efervescenţă care a
    alimentat reciproc toate formele de teatru care se fac la Cluj. Asta cred că
    este o lecţie bună pentru felul în care multiculturalismul ne poate îmbogăţi,
    ne poate ajuta să depăşim bariere şi poate creşte consistenţa unei comunităţi
    culturale, în teatru sau alte arte.

  • Rückblick auf Theaterereignisse des Jahres 2014

    Rückblick auf Theaterereignisse des Jahres 2014

    In diesem Jahr fand in Sibiu (Hermannstadt) die 21. Auflage des Internationalen Theaterfestivals statt. Im Zeitraum 6.-15. Juni fanden unter der Schirmherrschaft des Nationalen Theaters Radu Stanca“, des Bürgermeisteramtes und des Kreisrates Sibiu gut 400 Veranstaltungen statt. Alles unter dem Motto Einzigartigkeit in Vielfalt“. Zu den gro‎ßen Namen im Programmheft gehörten die Regisseure Peter Brook, Peter Stein, Lev Dodin, Pippo Delbono, aber auch Silviu Purcărete, Alexandru Dabija, Radu Afrim, Gianina Cărbunariu, oder der Dramatiker und Schauspieler Wajdi Mouawad, der insbesondere für sein Stück Verbrennungen bekannt ist, das unter dem gleichen Namen verfilmt wurde.



    Und weil von der Regisseurin und Dramatikerin Gianina Cărbunariu die Rede war, muss erwähnt werden, dass ihre Aufführung Einsamkeit“ in diesem Sommer in die offizielle Auswahl des Festivals in Avignon aufgenommen wurde. Das Stück ist eine Koproduktion des Nationaltheaters Sibiu, dem Théâtre National de la Communauté Française de Belgique, dem Odéon-Théâtre de l’Europe und Le Festival d’Avignon 2014. Darin behandelt die Autorin Themen wie Diskriminierung, Identitätsverlust und die Teilung der Gesellschaft. Cărbunarius Stück wurde während der Festivalteilnahme von einer Ausstellung des Künstlers Dan Perjovschi begleitet, der für seine visuellen Arbeiten internationale Anerkennung genie‎ßt. Bei seinen Zeichnungen möchte Perjovschi durch die Verwendung nur weniger Striche und Details mögliche Verwirrung im Verständnis vermeiden. Sein Hauptziel ist es, aktuelle Themen mit Ironie und Witz wiederzugeben.



    Ebenfalls in diesem Jahr inszenierte dieselbe Gianina Cărbunariu eine neue Theater-Doku am Bukarester Odeon-Theater. For sale“ handelt von dem massenhaften Aufkauf von Grundstücken durch Konzerne. Die Aufführung entstand im Rahmen des internationalen Projektes Hunger for trade“, ein internationales Theaternetzwerk, das die Probleme und Perspektiven des globalen Lebensmittelmarkts untersucht. Das Projekt wurde von dem Hamburger Schauspielhaus ins Leben gerufen, dazu gehören, neben Rumänien, weitere sieben Theatertruppen und Künstlerensembles aus Belgien, Brasilien, Burkina Faso, England, Indien, Südafrika und der Schweiz.



    Der Rumänische Rundfunk organisierte Mitte Juni die zweite Ausgabe des Internationalen Hörspiel-Festivals Grand Prix Nova“, unter der Schirmherrschaft ihrer Königlichen Hoheit, der Kronprinzessin Margareta von Rumänien. In diesem Jahr waren 44 Hörspiele aus 21 Ländern auf der Teilnehmerliste. Bereits seit der ersten Auflage haben sich die Organisatoren zum Ziel gesetzt, die Innovation für die Entwicklung von Hörspielen zu fördern. Dabei sollten aktuelle technische Mittel zum Hauptausdrucksmittel werden. Im Rahmen der Preisgala des Grand Prix Nova“ im Bukarester Elisabeta-Palast bot das Nationale Hörspieltheater auch drei Sonderpreise für Ausnahmerollen in den Hörspiel-Premieren der Spielzeit 2013.



    Von den zahlreichen Theaterfestivals im Herbst müssen mindestens zwei unbedingt Erwähnung finden. Das Festival des Rumänischen Theater-Verbandes UNITER feierte die bereits 24. Auflage. In diesem Jahr gehörte die Rückkehr der Kritikerin Marina Constantinescu als Künstlerische Leiterin des Festivals zu den Höhepunkten. Gleichzeitig hatte das Festival erneut eine internationale Komponente, dank der Teilnahme der Theater-Show Donka — Ein Brief an Tschechow, eine Produktion der Compagnia Finzi Pasca aus der Schweiz und des Tschechow-Festivals. Eine Premiere beim diesjährigen Nationalen Theater-Festival war die festivaleigene Aufführung der West Side Story“, die von dem Choreographen Răzvan Mazilu inszeniert wurde.



    Den Abschluss unseres Rückblicks stellt das Internationale Theater-Festival Interferenzen, das alle zwei Jahre von dem Ungarischen Staatstheater Klausenburg Ende November organisiert wird. Laut dem Festivaldirektor Gábor Tompa ist die Veranstaltung ein zu 90% internationales Festival, das keine zahlenmä‎ßigen Rekorde brechen will, sondern eher auch in Zukunft ein qualitativ solides und wertvolles Festival bleiben möchte“. Das diesjährige Thema, Geständnisse des Körpers“, brachte gro‎ße Namen des zeitgenössischen Welttheaters in die siebenbürgische Stadt: Thomas Ostermeier, Declan Donellan, Josef Nadj, Pippo Delbono, William Kentridge, Silviu Purcărete.

  • Fotoausstellung beim Theaterfestival „Interferenzen“ in Klausenburg

    Fotoausstellung beim Theaterfestival „Interferenzen“ in Klausenburg

    Das Internationale Theaterfestival Interferenţe“ (Interferenzen) findet im rumänischen Klausenburg (Cluj) statt. Das Festival bringt Theateraufführungen und Ausstellungen zum Thema Mărturiile corpului“ — Die Kundgaben des Körpers“ zusammen.



    Eine erste Ausstellung findet im Kunstmuseum in Cluj (Klausenburg) statt. Hören wir weiter den Museumsdirektor Călin Stegerean:



    Ich freue mich, dass Gabor Tompa, der Organisator des Festivals, auch die Organisierung dieser Ausstellung übenommen hat, die das Interesse des Publikums erwachen soll. Alle Werke, die hier ausgestellt sind, gehören dem Kunstmuseum. Ich glaube, sie sind der Ausdruck der Multikulturalität. Diese Kulturen beeinflussen sich gegenseitig. Wir sind ein kleines Team, trotzdem haben wir qualitätsvolle Veranstaltungen geboten. Das Kunstmuseum in Klausenburg ist zu einem der aktivsten, dynamischsten und geschätzten Museen in Rumänien geworden.




    Der Regisseur Gabor Tompa, Direktor des Festivals und Leiter des Ungarischen Staatstheaters in Klausenburg, erklärte, die Auswahl der Werke sei persönlich und weltlich und wolle keine ästhetisch-kritische Kriterien aufzwingen:



    Wer im Bereich Theater arbeitet, ist von der Bildhauerkunst, von den Malereien beeinflusst. Es gibt keine Bildhauerei, die au‎ßerhalb eines Raumkontextes interpretiert werden kann. Das hat mich künstlich inspiriert. Es interessiert mich, wie eine Statue, die aus einem bestimmten Raumkontext genommen wurde, eine andere Bedeutung erhält und eine dramatische Beziehung mit dem Rest der Werke und sogar dem Publikum beginnt. Ich habe versucht, eine Art Installation zu schaffen, indem ich allerlei Werke vermischt habe. Ich glaube, die Themen, die mich bewusst oder unbewusst beschäftigen, wurden, erst nachdem ich die Werke ausgewählt habe, bekannt. Ich habe Werke entdeckt, die sich um Themen entwickeln wie Leiden, klassischer Körper, gesunder Körper, Adam und Eva, Einsamkeit in der Familie, Mutterschaft, ein Thema, das nicht weggelassen werden kann, wenn wir über die Kundgaben des Körpers sprechen, und Kreuzigung, die an Erlösung gebunden ist. Keine Geschichte des menschlichen Körpers kann unabhängig von der Hoffnung auf Wiedergeburt, auf unsere Erlösung, betrachtet werden. Ohne diese Erlösung wäre alles sinnlos.“




    Das Foyer des Ungarischen Staatstheaters in Klausenburg beherbergt die Ausstellungen der Künstler, die das Festival lieben. Es ist eine Art Tradition geworden. Bei den vergangenen Festivals konnte das Publikum Ausstellungen des Bühnenbildners Helmut Sturmer und des Komponisten Vasile Şirli bewundern. Die Fotografin Mihaela Marin präsentiert in diesem Jahr Theaterfotos unter dem Titel Corpul ca un dar“ (Der Körper als Gabe“). Theaterkritiker George Banu dazu:




    Ich bin der Meinung, dass es um eine vielfältige Ausstellung geht. Meistens zeigen die Fotografen das Image eines exzessiven Körpers, eines grotowskischen, choreographischen Körpers. Diesmal sehen wir Bilder eines Körpers in Ekstase, aber auch materielle Bilder des Körpers. Die Vielfalt der Vorschläge, mit denen Mihaela Marin kommt, stimmt mit der von Gabor Tompa vorgeschlagenen Idee überein, und zwar: keine Einzelassuage des Körpers, sondern Bekundungen des Körpers. Es sind ganz subjektive Fotos. Wir erkennen die Wahl des Fotografen einerseits und das fotografierte Werk andererseits.“




    Die Ausstellung enthält ein paar wertvolle Fotos, die von Mihaela Marin in den letzten vier Jahren aufgenommen wurden. Mihaela Marin dazu:



    Das Thema hat Vieles anzubieten, besonders für Theaterfotografie, die im allgemeinen Bewegung, Mimik und Gestik ist. Das einzige Problem war, nur ein paar Fotos auszuwählen. Ich habe mich bemüht, jene Fotos auszuwählen, die eine Beziehung zum Festival haben. Es gibt Bilder, die ich vor vier und vor zwei Jahren beim Theaterfestival geschossen habe. Deshalb habe ich mich sehr gefreut, dass ich die Gelegenheit hatte, sie zeigen zu können. Weitere Fotos haben das Ungarische Staatstheater im Vordergrund. Ich bin überzeugt, dass sie auch den Schauspielern gefallen haben. Sie sind eine sehr begabte Theatergruppe.“

  • FestIn – das Theaterfest auf der Straße

    FestIn – das Theaterfest auf der Straße

    Mitte Oktober hat das Bukarester Nottara-Theater das Internationale Theater-Fest auf der Hauptstra‎ße vor dem Theatergebäude organisiert. Das war die zweite Auflage des Festivals. Eine Woche war die Komödie auf dem Boulevard zu Hause. Crenguţa Manea von der Theater-Redaktion von Radio Rumänien über dieses Ereignis:



    Das vom Nottara-Theater organisierte Fest, das Fest auf dem Boulevard, das sich erst bei der 2. Auflage befindet, geht vom Wunsch der Theaterleute aus, das Publikum nahe zu haben, ein Publikum, das sich beteiligt, zu haben.“




    Das Festival wurde vor dem Nottara-Theater mit dem Stück Ein Lächeln, ein Click und… Gong!“ eröffnet. Der Regisseur Mihai Lungeanu hat das Theater auf die Stra‎ße gebracht, um dann das Publikum ins Foyer und weiter in die Theater-Säle zu bringen. Im Foyer haben die Fotografen Maria Ştefănescu und Sorin Radu eine Ausstellung zur die 1. Auflage des Festivals organisiert. Sorin Radu dazu:



    Wir haben ein paar Bilder ausgesucht, die am besten die Rolle und den Schauspieler darstellen. Ich mag es nicht, wenn der Schauspieler wei‎ß, dass er fotografiert wird, denn er denkt dann an das Foto und nicht mehr an die Rolle. Ich lasse ihn seine Rolle spielen und, ohne dass er das wei‎ß, fotografiere ich.“




    Maria Ştefănescu fiel es schwer, die Fotos für die Ausstellung auszusuchen, denn:



    Es entstehen sehr viele Fotos, und du wei‎ßt nicht, was du auswählen sollst. Sollst man Panoramabilder auswählen, in denen auch die Bühnenbilder abgelichtet sind, oder eher Portraits. Du musst daran denken, die Schauspieler nicht zu ärgern, den Regisseuren oder Szenographen nicht zu ärgern. Ich glaube, das Publikum kommt zu einer Aufführung für einen Star. Deswegen habe ich den Star ausgesucht und diesen fotografiert. Ich hoffe, mehr Leute werden die Theater besuchen.“




    Am ersten Tag des Festivals fand auch die musikalische Aufführung von Don Quijote“ statt. Szenaristen waren Ada Milea und Mihai Măniuţiu, Regisseur Mihai war Măniuţiu und für die Musik war Ada Milea verantwortlich. Die Aufführung hatte einen Riesenerfolg beim Publikum, so dass am Ende des Festivals die Jury ihr den Preis für die populärste Aufführung in der Sektion Komödie-Boulevard verliehen hat. Die Darsteller gehörten der Liviu Rebreanu-Gruppe des Nationaltheaters in Târgu Mureș an. Alina Nelega, die künstlerische Leiterin der Gruppe:



    Don Quijote ist ein Mythos. Es ist mehr als ein Roman. Es ist ein Kunstwerk der Weltliteratur und eines der sogenannten archetypischen Werke. Charakteristisch für diese Werke ist, dass man sie in der einen oder anderen Form in allen Momenten unseres Lebens wiederfindet, in allen Kultur-Epochen. Ich glaube nicht, dass Don Quijote datiert ist. Ich glaube nicht, dass es heute weniger verrückte Künstler gibt als zu Zeiten von Cervantes. Ich glaube nicht, dass es viel weniger Idealisten gibt. Gerade die Tatsache, dass das Publikum es versteht und sich darin wiederfindet, beweist mir, zumindest teilweise, dass ich Recht habe. Ada Milea und Mihai Măniuţiu erzählen nicht die Geschichte von Don Quijote. Sie versetzen diese Aufführung in ein Universum, das einem Gefängnis ähnlich ist. Der Mensch ist auf der Suche nach seiner Freiheit, der Schriftsteller sucht seine eigene Freiheit und die eigenen Gestalten und diese suchen ihrerseits nach ihrer Freiheit. Es ist eine Aufführung, die auf mehreren Ebenen aufgebaut ist, es ist eine hermeneutische Aufführung, aber die Musik, die Bewegung und das Bild machen sie angenehmer.“




    Im Rahmen des Internationalen Theater-Festes auf dem Boulevard hat die Jury unter der Leitung des Theater-Kritikers Mircea Morariu den Preis für die beste Aufführung verliehen. Die Theater-Kritikerin Crenguţa Manea war auch Mitglied dieser Jury und berichtet:



    Es gab ein paar sehr starke Aufführungen, die uns einen Denkansto‎ß gegeben haben. Ich denke an »Titanic vals« des Odeon-Theaters, in der Regie von Alexandru Dabija, an »Weihnachtsbaum bei der Familie Ivanov« des ungarischen Staatstheaters in Cluj, in der Regie von András Urban oder an »Fleisch«, eine Produktion von Studio Rubin aus Prag. Unter diesen Bedingungen war die Aufgabe der Jury-Mitglieder keine leichte. Wir haben die Aufführung »Der neue Mieter« ausgezeichnet, weil sie sich durch eine gründliche Konstruktion und eine sehr gute Komposition durchsetzt. Das Bühnenbild stammt von Helmut Sturmer. Schauspieler waren der Spanier Francisco Alfosin und Ada Navrot, Gabriel Răuţă und Ion Grosu vom Nottara-Theater.“




    Der neue Mieter“ von Eugène Ionesco wurde vom Regisseur Gábor Tompa in Szene gesetzt. Die Aufführung ist auch eine der Premieren der aktuellen Theatersaison beim Nottara-Theater. Am Ende des Festivals hat die Theater-Kritikerin Doina Papp, die Vorsitzende des Kulturverbandes Master Class, der jungen Schauspielerin Nicoleta Lefter für ihre Rolle in der Aufführung Titanic vals“ den Silvia-Dumitrescu-Timică-Preis verliehen.

  • La Roumanie au festival d’Avignon 2013

    La Roumanie au festival d’Avignon 2013

    La 67e édition du deuxième grand festival européen de théâtre a débuté le 5 juillet à Avignon. Au programme du OFF 2013 figure aussi le spectacle « Ubu Roi » d’Alfred Jarry, présenté par un théâtre de Roumanie: le théâtre magyar d’Etat de Cluj Napoca. La mise en scène est signée par Alain Timar, fondateur et directeur du Théâtre des Halles d’Avignon.



    La collaboration avec Alain Timar s’est établie par l’intermédiaire du critique George Banu, qui a proposé au théâtre d’Avignon d’accueillir, au Festival Off 2009, le spectacle « Naître à jamais » de Visky Andras, dans la mise en scène de Gabor Tompa. Le succès de la production du Théâtre magyar de Cluj a été incontestable : elle a été désignée « meilleur spectacle off » et achetée par une vingtaine de théâtres d’expression française. Plusieurs projets communs des deux institutions ont été mis sur pied par la suite.



    Gabor Tompa, le directeur du Théâtre Magyar de Cluj, nous parle du spectacle « Ubu Roi » dans la mise en scène d’Alain Timar. « Nous avons discuté ensemble et il m’a proposé un « Ubu » avec 6 comédiens et 6 comédiennes censés jouer tous les rôles, chacun devenant, à un certain moment Monsieur — et respectivement Madame Ubu. Cette idée m’a fasciné, tout comme celle de tout faire avec un énorme rouleau de papier d’imprimerie, que l’on devait employer pour créer des espaces, des costumes et toute sorte d’autres choses. Le spectacle, dans son ensemble, est fondé sur des improvisations qui utilisent le papier. Le spectacle a rencontré un grand succès en 2011 et, l’automne dernier, il a été présenté à Paris, au Théâtre Athénée Louis-Jouvet, où il a été très bien accueilli par le public et par la critique. Télérama le considérait comme un spectacle innovant, apportant une des plus intéressantes nouvelles visions théâtrales de cette pièce. »



    Au Festival Avignon Off, 23 représentations de ce spectacle sont prévues entre le 6 et le 29 juillet, accueillies par la grande salle – Salle du Chapitre — du Théâtre des Halles. Gabor Tompa. « Le Théâtre des Halles compte parmi les 4 théâtres d’Avignon ouverts toute l’année, pas uniquement pendant le festival. Ce théâtre a son propre répertoire, il présente 3 ou 4 premières par an, qui ne sont pas nécessairement liées au festival. Pendant le festival, les spectacles commencent à 11 heures du matin et finissent à 10 heures du soir. On y joue 3 ou 4 spectacles différents par jour. Du point de vue technique, c’est une dure épreuve, car il faut sans cesse monter et démonter les décors. Les lumières sont fixées plusieurs jours avant et chaque spectacle doit avoir, si possible, son propre système séparé, pour que lon ne soit pas obligé de tout modifier à chaque fois. Quant aux comédiens, pour eux aussi c’est un véritable tour de force. »



    A Avignon, les spectacles avec « Ubu Roi » commencent à 11 heures du matin — une heure exceptionnelle, selon Gabor Tompa, car, ainsi, ils n’interfèrent pas avec les grands spectacles de la soirée, qui bénéficient de moins de représentations et qui sont, de ce fait, plus recherchés.



    Le Théâtre Magyar d’Etat de Cluj a déjà été présent à Avignon en 2001, avec le spectacle « Ruins True », mis en scène par Gabor Tompa et réalisé en collaboration avec le Sushi Center for the Urban Arts de San Diego. (Trad. : Dominique)