Tru scurtu 1990, Europa ahurhea să s-ndreaga după multili evenimenti dit anlu di ma nainti. Sistemlu comunist s-avea surpata ca piesili a unui agioc di domino, s-avea asparta ntraoara si acutotalui. Tra nai cama multa dit european’i, maxus dit vasiliili ti avea ascapată di dictatura comunistă, nu eara dip limbid ti va s-aduca yinitlu, ti cali va s-acata. Nu eara dip limbid niti ti va s-adara Uniunea Sovietică, nica tru functiune, ama niti comunitatea a vasiliilor dezvoltate ale Europa. Eara una tatonare genearală, canda a multor oamini importanta nu la yinea s-pistipsească ti va sa s-facă.
Cu tuti aesti, avea vara ti lucra la un plan limbid tra vasilia si populu a lui. Germania eara una vasilie ampartata dit bitisita a doilui polim mondial, cu 45 di an’I napoi. Ampărtarea s-avea fapta după ti avea agiumtă armatili aliate contra al Hitler, Armata Arose, tru Est, american’il’i, englezl’ii si aliatl’I a lor occidentali, tru Vest. Fu una ampartari ideologică si tru spiritlu la atea ti vrea s-yina ma amanat, “polimlu arati” cari s-ncuntra a Estului communistu, controlat di Uniunea Sovietică, si Vestul capitalistu.
Linia di ampartari a continentului treati prit inima ali Germanie ase că, tru oara tru cari sistemlu communistu cădzu, Germania putea s-aiba nadie la unificare. Cancelarlu ali Germanie, Helmut Kohl, adra ma multu andicra di ti avea nadie, lucra tra unificare. Tru Germania, cancelarlu, ca sef a guvernului federal, ari mai multă puteare si multu ma multe tra adrari andicra di prezidentul a vasiliil’ei, ase că startegia si politica a lui îl’i si cad. A deapoa politica avea numa Ostpolitik si pripunea discl’idearea, nica si dialogul, cu Estul. Tru 1987, Germania di Vestu fu vizitată tra prota oara di eternul lider ali Germanie comunista, Erich Honecker, lucru imposibil fără aprobarea ali Moscova. Ama lider ali Uniunii Sovietica, dit 1985, eara Mihail Gorbaciov, cari lansa una s-una politit di transparentă cu scupolu ti să-lu reformeadza inertul sistem sovietic. Celebrele glasnost si perestroika dusira la evolutii tra nipistipseari, tru sisteme total antagoniti, Comunismul avea cadzuta, tru 1989, ama tanea keptu, nai putan tru principiu, tru Uniunea Sovietică.
Tru scurtu 1990, cancelarlu german Helmut Kohl dusi fara andirsi tru Uniunea Sovietică tra s-pazarapseasca reunificarea a vasiliil’ei a lui. Dupu 8 mesi, la 3 di sumedru 1990, Germania s-fatea una, ateali 5 landuri dit cari eara formată fosta Ripublică Democrată Germană aderândaluui la Ripublica Federală Germană. Kohl cilastisi si cu Estul ama si cu Vestul tra s-isihaseasca asparizmili isit tru migdani di reunificarea ali Germanie.
Isapea a atilor 17 di ani tru framtea a guvernului federal german easti una istorica, Germania ti u adra hiindalui un stat vartos, promotor ali irini si colaboraril’ei internationale, membru esential a edificiului european. Kohl fu un politician ti cilastisi tra cauza europeana si irinea tru lume. Deadun cu omologlu a lui francez, François Mittearand, adusi nai cama vartoasi imagini a unei ampacari diznau istorica ama tut deadun featira di cabili Tratatlul di Maastricht care thimil’iusi Uniunea Europeană. Moneda unică europeană avut tru Helmut Kohl un andrupamintu vartos. U alasa putearea si politica tru 1998 si di atumtea, aproapea dauă dekenii, aparitiile a lui fura aretcu si sporadite. Cându muri, tru aestu cirisar, truplu a lui fu bagat tra videari, anvalitu di hlambura europeana, tru hemiciclul di Strasbourg a Parlamentului European. Si aest dit soni evenimentu fu una premieră istorică, nica un gest tra Europa, care yine s-baga accentul di bitisita a unal’ei mira istorica dedicata tra irine si reconcilierii, colaborarea anamisa di natiuni nica si cara anamisa di eali avea eti di nivreari si ampuliseari.
Autor: Marius Tita
Armanipsearea: Tascu Lala
