Tu lumea tută, COVID lăndzidză 239 di miliuñi di oamiñi şi aproapea 5 miliuñi ditu elli fură vătămaţ. Nai cama zñiipsită văsilie easti SUA, cu 44 di miliuñi di lăndzidzări şi 712 di ñilli di morţă. Tru aţeali dauă clasamenti, locărli di ma nghiosu nu suntu idyea, născănţă trec nintea-a alăntoru, la un indicatoru ică altu. Nica nă oară să spuni că pandemia nu s’manifestă idyealui, tru lenu turlii di locuri ditu lumi.
Ditu totalu di cazuri di lăndzidzări, cama di 1,4 miliuñi fură nregistrate tru România, văsilie cu 19 miliuñi di bănători. Şi ditu totalu a morţăloru, 40 di ñilli. Datili cumulate nu va să spună ună catandisi ndilicată ama imaginea di adză a pandemiillei, tru România, nă spuni ună catandisi dramatică, ună traghedie tru mplină dizvărteari. Spitalili suntu mplini, numata ari vără loc la secţiile di urgenţă ică di terapie intensivă, ari ixiki di oxigenu, ixiki di yitrii, ambulanţili suntu năstricuti di aftukinatli mortuari.
Isăkili di tora suntu ti nipistipseari, anvărliga di 15 ñilli di năi infectări, tru kirolu a cathi unăllei dzuuă ditu soni, şi numirlu a morţăloru raportate cathi dzuuă tricu, născănti ori, şi di 400. Aesti ţifri u aducu România, tru aesti dzăli, tru protili locuri tru clasamentul internaţional a pandemiillei, la numirlu di infectări şi di morţă, deadunu cu văsilii multu ma mări şi ma populati. S-căftară exighisseri, ditu protili momenti. Nai ma vărtoasă spuni ti numirlu ñicu a aţiloru cari s-vaccinară. Ase, ditu ateali 19 miliuñi di bănători ali Românie, maş 5,6 miliuñi au ună formulă completă di vaccinari, cu dauă dozi ică doza unică, la vaccinurli cari s’bagă tru lucru aşi. Amintămu un proţentu di aproapea 30% di vaccinaţ ditu populaţia totală. Dealihea, ma s’nă raportăm maş la populaţia cari poati s’hibă vaccinată, proţentul creasti ama armâni, ama, multu ma ñicu andicra di aţeali dimăndati di stataili a Uniunillei Europene, cu ţifre ale vaccinari di 70-80 tu sută. A loru lă si adavgă aproapea ună giumitati di miliuni di oamiñi vaccinaţ cu treia doză, doza booster, di anvărtuşeari a imunitatillei amintată pritu vaccinari. Şi ma ñîcu, multu ma ñicu, cabaia ñicu, easti proţentul a aţiloru vaccinaţ şi infectaţ, ama, i cari muriră di itia a COVID-lui.
Căţe nu s’vaccineadză româñilli, barimu la nivelu a partenerlor ditu Uniunea Europeană, easti ună ntribare la cari tutu s’caftă apandisi, maxusu tu debaturli televizate, ama şi tru social media ică tru alti zoni informali di dezbatere şi informare. Di ună parti, easti succeslu niaştiptatu a tutuloru tendinţilor anti-vacciniste, di alanta, easti zborlu di politica şi politiţli ninspirate mutrinda vaccinarea ili cari nu eara ici, tu kirolu ditu soni.
Aoa şi ndoi meşi, tu ahurhita-a vearăllii, fu dimăndată, aproapea azvingătoru, victoria finală contra-a pandemiillei, nkisindalui di ola ñîcurarea cabaia multu a cazurlor di infectari. Fură ñîcurati şi meatrili restrictive, iara aţeali armasi numata fură tiñisiti. Iara vaccinarea s-ñicură, dusi nghiosu ca ună gaereti ţi numata eara ananghi. Niţi tu aestă oară, tru aestă catandisi dramatică, dimăndată dimi, vaccinarea nu cunoaşte ună xanayineari tru opţiunile majoritare. Numirlu a aţiloru cari s’vaccineadză cu a treia doză easti multu ma mari andicra di numirlu a aţiloru căndăsiţ să s’vaccineadză ti prota oară. Altă turlie spusă, cari akicăseaşti ţi nsimneadză vaccinarea ti dănăsearea a pandemiillei faţi şi a treia doză, cari easti adeptulu a nevaccinarillei neadzi pi aestă linie fără ezitari.
După unu kiro dipu mari anda ici nu s’minti politiclu şi administraţia tru ţi mutreaşti darea silă a vaccinarillei, tora s’faţi ună cursă iruşi di băgari tru lucru a “certificatlui veardi”, tru ună formulă specială, fără testi ti aţelli nivaccinaţ, maş cu certificatlu di vaccinare ică dovada că tricu pritu lăngoari tru şasilli meşi ditu soni. Ari şi demonstraţii contra a “certificatlui veardi”, şi ici ţiva ditu teoriile conspiraţioniste, tru România easti ca iuţido tru Europa. Şi, cu tuti aestea, ari unu lăhtărosu specific a aluştoru dzăli, spitalili ambudyiusiti di un afluxu babageanu di noi lăndzidzări di COVID şi mirminţă cabaia cu multu lucru, cari lli-aproaki aţelli ţi kirură alumta cu lăhtăroslu coronavirus.
Autoru: Marisu Tiţa
Armânipsearea: Taşcu Lala
