Nregistrarea: Irina Paris 06.03.1998
Apriduţearea: Taşcu Lala
LA MICROFON OASPITL’II A NOSTRI
Radioactualitate
Omagiere prof.dr. Matilda Caragiu Marioţeanu, membru corespondentu ali Academie Română
Crainic – Vruţ ascultători, aşi cum nviţat dit emisiun’ili a noastri anlu ţi tricu la trei di andreu Uniunea a Scriitorlor dit România yiurtusi nâscânti personalităţ ţi agiumsiră tru unâ ilichie ma tricutâ ş-ţi adusirâ tru cultura română unâ operâ ţi u faţi ma avutâ cultura a popului român ama şi a fraţlor a lor armân’il’i.
Anlu aestu prit iniţiativa a Suţatâl’ei di Culturâ Macedo-Română cunuscuta lingvistă Matilda Caragiu Marioţeanu, membru corespondentu ali Academie Română fu yiurtusitâ tu dzuua di 2 di marţu, la Muzeulu a Literaturâl’ei Română di Bucureşti ti lucurlu ţi lu feaţi, chiro di 40 di an’i ş-cama tru dumenea a lingvisticâl’ei şi ali dialectologie română şi ali romanistică.
Ti contribuţia a l’ei ştiinţifică şi lucurlu didactic ţi lu feaţi la catedra di Istoria a Limbâl’ei Română di la Universitatea di Bucureşti zburâră: Eugen Simion, prezidentul ali Academie Română, Ion Caramitru, ministurlu a Culturâl’ei, academicianlu Gabriel Tepelea, deapoa directorlu a Institutlui di Studii Sud-est Europeani, Nicolae Serban Tanaşoca şi directorlu a Institutlui di Fonetică şi Dialectologie ali Academie Română, prof. Nicolae Saramandu.
Mesajlu di hiritiseari pitricut di partea a primlui ministru ali Românie, Victor Cioebea fu prezentat di dl. Valentin Hossu Longin.
Di partea a Fudaţiil’ei Cultural Stiinţifică “Andrei Saguna” di Constanţa âl’i furâ dati a doamnâl’ei M. C. Marioteanu diploma di tin’ie şi medalia jubiliară “Andrei Saguna”.
Invitată la aestu evenimentu colega a noastă Irina Partis avu haraua s-nregistreadză pi reportofon ndauă dit minduerli a aţilor cari zburâră la aestă omagieri ş-dit cari vă dăm pi şcurtu tru minutili ţi yinu.
Ti doamna prof. M.C.Marioţeanu tu ahurhitâ zburâ ministurlu a Culturâl’ei domnul Ion Caramitru, di farâ armânească, ş-nipot tutunâoarâ a maril’ei familie Caragiu. (BANDA):
“ Voi s-vâ spun prota ti prota câ escu ciudusit ti aestu evenimentu, mi duchescu ca fratili ma n’ic a fumeaiil’ei Caragiu. Zburăscu ti familia Cragiu ş-mi ayun’iusescu sâ-l’i spun: “ Ti Mulţâl’i An’i şi âl’i or banâ lungâ şi puteari creatoari dupu scara a pregătiril’ei a l’ei. Tu idyiul chiro escu dinintea a aţilor cari va sâ zburascâ ti contribuţia a omlui di ştiintă M. C. Marioţeanu tu ţi mutreaşti definirea a limbâl’ei română ca organismu yiu şi totna tu niacumtinată alâxeari. U spun, ama diznău câ him dinintea a unlui fenomen unic tru bana contemporană a familiilor di mări nviţat…Pot sâ spun câ tru fumeal’ia Caragiu s-ved mărli direcţii a culturâl’ei românâ contemporanâ…Him dinintea a unui evenimentu importantu la cari doamna M. C. Marioţeanu va s-da mari agiutor ti turnarea la arâdâţin’ili ţi ş-li avea tru ahurhitâ Societatea di Culturâ Macedoromână fundată tru anlu 1880…mari-n’i fu harauua s-mi lugursescu fratili ma n’ic a aiştei fumeal’ie. Ti avut agiumşu di anda bânai, dzuuâ di dzuuâ, aproapea di Toma Caragiu ş-ţi importanţă ari ligâtura ţi u am cu Matilda ş-Geta…Ti Mulţâl’i An’i ” !
Crainic — Prezidentul ali Academie Română, domnul Eugen Simion cari-l’i fu şi studentu la Facultatea di Literi cându nâsa eara asistentâ dzâsi (BANDA):
“ Di câti ori avui nispetea tra s-l’iau parti la un ahtari evenimentu câftai tra sâ spun dit inimă aţeale zboară ţi mi leagă di omlu yiurtusit. Aestâ aradă easti zborlu di trei motivaţii a suflitlui a meu, prota motivaţie cruţială: di ndauă stâmân’i escu prezidentul ali Academie Română ş-voi nu voi, agiungu s-hiu picurarlu ta s-dzâcu aşi a nviţatlor a noştri. Lipseaşti s-hiu totna aclo iu easti zborlu ti un membru ale Academie Română, easti membru tru secţia a noastră di Filologie şi anda easti zborlu ti achicâsearea a vârnui lucru, ti vâră apofase, cu nâsă zburâm”.
Crainic – Mesajlu di hiritiseari pitricut di primlu ministru ali Românie, Victor Ciorbea fu ghivâsiu di dl. Valentin Hossu Longin (BANDA):
“Ti dumnilja a l’ei prof.univ. M.C.Marioteanu, membru corespondentu ali Academie Română tin’isitâ alumtâtoari a spiritlui ş-limbâl’ei românâ, a apunţâlor dit suflitu namisa di român’il’i di iuţido a curi nâdii suntu ti ghineaţa a statlui şi a cafi unlui ahoryea, vâ pitrec aeste mindueri di pricunuşteari, cu nispetea a yiurtusearil’ei ti ilichia di 70 di an’i. Vrem ca bunlu Dumidză s-vâ ahârdzească an’i mulţâ, sânâtati, harauuă. Cu multă tin’ie Victor Ciorbea primlu ministru ali Românie, tu 2 di marţu 1998”.
Crainic — Tru arada a l’ei tin’isita academiciană armână Matilda Caragiu Marioţeanu apândâsi a primlui ministru ti urari cu zboarâli:
“Voi sâ-l’i haristusescu dit inimâ a primlui ministru, nu avui vârnâoarâ harauua tra sâ-lu cânoscu. Totna fui di partea a lui, âl’i urai s-nâ agiutâ, ama s-pari aşi cum minduescu mini, câ easti tut ahântu tin’isitu cum escu ş-mini ş-ti aţea azvindze ma greu, ma cu zori”.
Crainic — Academicianlu Gabriel Tepelea u tin’isi cunuscuta lingvistă M. C. Marioţeanu cu aesti zboarâ (BANDA):
“ Tin’isitâ doamnâ M.C.Marioţeanu mini nu fui niţi elevlu a vostru câ nu puteam s-escu. Ama vâ purtai tin’ia di largu ti muşuteaţa a voastră fizică ş-intelectuală s-ti contribuţia a voastră la achicăsearea a unâl’ei di tu mărli problemi a lingvisticâl’ei româneşti. Noi avem limbi ahoryea, graiurli a armân’ilor suntu partea a străromânâl’ei ş-tru aestâ calitate zburăm di armân’i, di român’i, di latinitati tru Balcan’i”.
Crainic — S-avdzâm tora vruţ ascultâtori, zboarâli a domnului Nicolae Serban Tanaşoca, directorlu a Institutlui di Studii Sud-Est Europeni (BANDA):
“Doamna Matilda Caragiu Marioţeanu ţi u yiurtusim azâ easte un di nviţaţl’i contemporan’i cari feaţi nai ma multu ti cercetarea lingvistică a aiştei mări temi. Zugrâpsi tuti dumeniili a cercetaril’ei lingvistică la armân’i. Feaţe cercetări ti structura armânâl’ei, feaţe filologie, află texti (tru limbaj, istoria a limbâl’ei) studie armâna tru contextul a l’ei românescu, romanic şi general balcanic”.
Crainic — Aţel ţi-l’i fu studentu a doamnâl’ei prof. M.C.Marioţeanu, la Facultatea di Filologie di Bucureşti, Nicoale Saramandu — directorlu a Institutlui di Fonetică şi Dialctologie ali Academie Română dzăse (BANDA):
“Fui studentu a doamnâl’ei prof. M.C.Marioteanu la Facultatea di Filologhie a Universitatil’ei di Bucureşti. La protlu seminar a dumnil’ea-l’ei mi ntribă ma s-escu armân. Al’i dzăs că escu armân. An’i dzăse câ ari cănăscută ună soie a mea cari avea idyea numă. Mi acl’imă la ea acasă şi ân’i deadi unâ carti pi cari-n’i ngrâpsi aesti zboarâ: “Al Cola Saramandu, io minti bună”. Ti vru sâ spunâ M.C.Mariteanu câ-n’i ureadzâ minti bună ? Eara unâ cândâseari la giudicată ndreaptă, la achicâseari, la nveţ, la moralitati ti tutâ bana. Aesti suntu lucri cari zugrâpsescu personalitatea a sârâbâturitâl’ei a noastrâ di azâ.
Crainic – Tru bitisită, vruţ ascultâtori, s-avdzâm şi zboarâli di haristuseari a doamnâl’ei prof. M.C.Marioţeanu tră tin’isirea a l’ei ţi-l’i si feaţi cu nispetea a muşaţlor an’i Ti-l’i umplu şi a lucurlui niacumtinat ţi-lu feaţi tru dumenea lingvistică chiro di 40 di an’i.(BANDA):
“Prota ti prota voi s-vâ spun câ aveţ dinintea a voastrâ un di aţel’i ţi va tra s-hibâ un român — aromân si un homo balcanicus.
Mini escu aestu, un hommo balcanicus.
Dimi, mini escu un om cari supsi la dauâ oi tra sâzburăscu tru termen’i di comparaţie, ca metaforă — tru mediul picurărescu.
Escu mplină di aveari, aestu easti sentimentul, maca supseşi di la dauă oi, di la dauă culturi, dauă turlii di bană, ş-cu ahât ma avută, că escu un hommo-balcanicus di itia câ mi amintai tru Gârţie, ama bânai ca tiniră feată chiro di 12 di an’i Cadrilater”.
