Tru misuhorea veaclle ali capitală, clădirea a Pălatillei Dacia-România, s’ţăni a 11-a ediție a consacratlui Pavilion di Artă “Art Safari”.
Manifestarea adusi dinintea a publicului, pi ningă expoziţiile vernisate tru scurtu 2023, ma multi evenimente speţiali. Anamia di aestea, expoziția temporară “Brukenthal Exclusive”, tru cari publiclu putu să s’hărsească cu născănti ditu nai ma valoroase lucrări di pictură ditu România, adusi di la Muzeul Brukenthal ditu Sibiu tră ună scurtă perioadă tru București. Baronlu Samuel von Brukenthal (1721-1803) fu un juristu sas și guvernator ali Transilvanie, și tutunăoară un mare colecționar di artă, ca și thimilliusitorlu a muzeului cari îlli poartă numa nica ditu 1790.
Tsinţi capodopere ditu patrimoniul internațional, di la Muzeul Brukenthal, eara adusi la București. Aeastea suntu: celebra “Omul cu tichie albastră” di Jan van Eyck (1390-1441), pictor flamand ditu perioada târdzie a Etăllei di Mesi, lugursitu un cadialihea inovator și avânda un rol dicisiv tru istoria picturăllei europene, simfunu cu legenda el hiinda artistul cari perfecționă pictura tru ntulemnu; “Portret di bărbat ghivăsinda” și “Portret di mulleari ţi faţi arigeai” di marele portretistu Hans Memling (1435-1494); “Ecce Homo” di Tițian (Tiziano Vecellio, 1488-1576), vestitul pictor italian al școlii venețiene; și, nu tru ultimul rând, micul portret “Cap di copil” al pictorului Paolo Veronese (1528-1588), artist ce aparține Renașterii târzii.
Ti cum fu ndreaptă aestă expoziție specială tru centrul capitalei, şidzumu di zboru cu directorul Art Safari, Ioana Ciocan:
“Alexandru Chituță easti curatorlu aliştei expoziții, iara el s-mindui s’ndreagă ună expoziție cu capodoperele a capodoperelor. Aesta vas ă spună că, ditu totalu di 1.200 di picturi alăsate a văsiliillei di baronul von Brukenthal, 50 suntu alithea capodopere universale, iara ditu aesti 50 ateali spusi ti vidiari Bucureşti suntu nai ma importante. Iara aesti numi di artist ss’vedu maş la Brukenthal. Easti zborlu ti VeroVeronese, Tițian, Van Eyck și Hans Memling. Cându avdzăiu pripunirea a Muzeului Brukenthal, fui multu tiñisită, mi ciudusi, nai ma valoroasă lucrare di pe teritoriul României, “Omul cu tichie albastră” simnată di Van Eyck, easti tora tru Pălatea Dacia-România, pe Lipscani, tru centrul Capitalălleei. Sala easti una special ndreaptă tră Brukenthal, iar condițiile di aclo lipseaşti s’hibă condiții muzeale. Temperatura nu poate s’crească, dimi nu dip mulţă oamiñi putură s’hibă tu idyiulu kiro tru cameră și nu dipu mulţă oameni putură s’ancupără bilete tră aestu eveniment ahât di simasie.”
Valoarea di asigurare a operelor împărmutati di la Muzeul Brukenthal easti di 75 milioane di euro, ună sumă multu di mare tră România. Cum fură, atumţea, asigurate operele? Ioana Ciocan:
“Asiguripsimu capodoperele cu agjutorlu a brokerilor internaționali. Lucrărli suntu asigurate tru Marea Britanie tră atea că suma și viteza cu cari s-feaţi aestu proiect feaţi imposibilă asigurarea pe teritoriul a României. Și mi fac pişmani că s’faţi aestu lucru și avem umutea s’putemu s’aflămu un asigurator român și s’putemu s’li asisiguripsimu aoa. Cu transportul securizat nsuţătu di jandarmi și di CPI Security, fu niheamă ma lişoru di itia că putu s’purtămu cu Orbit Fine Art, cari ari ună experiență ti purtarea di bunuri culturale mobile cu valoare universală, categoria “Tezaur”. Ași că aclo lucărli fură niheamă ma lişoari. Cara, dialihea, putem să spunemu aplo un transport special, cu escortă securizată și cu Jandarmeria Română cari treaţi pritu Valea Oltului.”
Directoarea Art Safari nă feaţi ună mărturisire legată di proaspita disemnare a Pavilionului di Artă Art Safari ca Proiect Strategic tră România di către Ministerul Culturii. Tutunăoară, Ioana Ciocan nă spusi ti ndauă di proiectele pe cari le ndreadzi Art Safari tră ediţia a 12-a şi nica şi până tru 2024.:
“Prota, nă tiñîseaşti apofasea a ministrului Lucian Romașcanu ti s-lu diclară Art Safari proiect strategic. Himu dukimăsiţ, neise ti tută borgea pi cari aestu titlu onorantu u poartă și ahurhimu s’nă ndridzemu cu expoziții interesante și tră 2024.
Programul expozițional 2023 easti complet și conțăne, pi ningă aesti capodopere di la Brukenthal, și ună expoziție di la National Portrait Gallery și ună di la cunuscutlu Muzeu Regal “Victoria and Albert”. Yini pi arada ună expoziție Nicolae Grigorescu, anamisa di 4 și 14 mai. Avem ună expoziție cu “Anghilli și Dimoni”, curatoriată di “Victoria and Albert”, maxus construită tră Art Safari, nă antiteză di artiști contemporani. Retrospectiva “Artachino”, curatoriată di Elena Olariu, realizată tru parteneriat cu Muzeul Municipiului București, ama și cu Muzeul Național di Artă al României.
Dialihea pi ningă aesti dauă muzee, muzeele partenere suntu diadunu cu noi cafi oară – Constanța, Iași, Cluj, Timișoara, Oradia, Satu-Mare și nu am kiro s’li spunu tuti, ama mi ariseaşti s’li spunu tuti, di itia că eale suntu diadunu cu noi la cafi mare retrospectivă pe cari Elena Olariu o construiește. Și, dialihea, National Portrait Gallery ndreapsi ună expoziție “Love Stories”, special tră Art Safari, cari aună capodopere di Van Dyck, ama și di Angelika Kauffman ică Man Ray.”
Autoru: Ion Puican
Armânipsearia: Taşcu Lala