Ploiurli ti nu suntu duri, deadun cu una veara cabaia cu can’ină, adusira una criză cabaia mari tru agricultura românească. Xerea zn’iipsi cama di un cirec dit siminarli agricole di estan — fac timbihi reprezentanţal’ii a fermierlor. Nai ma zn’iipsiti suntu agarli di misur, ama mari problemi, spun specialiştil’i, suntu şi la floarea soarilui ica soia. Moldova (est) easti zona nai cama zn’iipsita, ama xerea agudi şi bună parti dit Dobrogea (sud-est), Banat (sud-vest) ica Crişana (nord-vest).
Prezidentul a Ligal’ii Asociaţiilor Producătorlor Agricoli dit România, Laurenţiu Baciu, s-aşteaptă la producţii cu 25-30% ma n’it andicra dit 2014 şi la cheardiri di aproapea doauă miliardi di euro. El spuni că, tru aesti condiţii, fermierl’ii nu pot s-ndreaga naulu an agricol şi diplândzi, tu idyiul chiro, ixichea di disponibilitati a bancherlor tra s-da mparmuturi di aoa si nclo ti sectorlu agricol şi absenţa di la birou a responsabililor ali administraţie, ti suntu tru adyea. Autorităţle taxescu, toradioara, că va s-da agiutoare tt culturli n’it. Tru marli exploataţii, ministerlu ali Agricultura lipseasti s-ndreaga isachi ma largurii di finanţare, tru cari easti ananghi di acordul ali Uniuni Europene.
Baciu cutugurseasti si agalisearea ti procedurli di agiutor ş-că fermierl’ii nu pot ş-asigurispeasca culturle tru xeri ica ngl’eţ, iara agiutoarili cari la si da tru ahtari situaţii agiungu amanat. Iara calvarlu a fermierlor nu pari sa s-bitisească dip ayon’ea. Meteorologil’i spun prognoza că şi tru dzalili ti yin kirolu va s-hiba can’ina tru ma marea parte a vasiliil’ei şi masi aoa si aclo suntu aştiptate ploi slabe, di scurtă durată. Ase că ixichea di apă dit loc va s-armana tu idyea scara tru regiunile agricole dit estul, sud-estul, sudul şi ascapitata a vasiliil’ei. Diplânsă şi tru an’il’i tricuţ, devalizarea a sistemlui di irigaţii dit perioada comunistă agiumsi diznau tru dezbaterea publică.
Reabilitarea a unei infrastructura di irigaţii la nivel naţional custuseasti aproapea un miliardu di euro. Tru numa a Guvernului, ministrul Agricultural’i, Daniel Constantin, spuni că aesta poati s-hiba finanţată cu fonduri europene, prit acatarea tru isapi tru aşi-numasitlu “plan Juncker”, un proiectu di investiţii publiti ti poartă numa a şeflui di la executivlu comunitar şi cari va s-aruca tru economiile a văsiliilor membre cama di 300 di miliardi di euro. Constantin adavgă că acata tru isapi şi un acordu politic parlamentar, prit cari s-hibă promovat un nom mutrindalui reabilitarea a sistemlui di irigaţii tru yinitorl’i tinti ani.
Tu kirolu di ma ninti izvurlu di amprotusa di apă tru sistemlu di irigaţii, Dunărea eara işisi calamitată. Nivelu a araului scădzu ahât multu tru perioada dit soni, câte s-aproaki di nai cama n’itli coti nreghistrate varaoară. Baziaş, nica tru intrata tru vasilie, debitlu easti cu 50% ma n’ic andicra di media multianuală a perioadal’ei, a deapoa Galaţi, nai ma marli casaba-portu fluvial dit România, tamama nolgica di cupan’e isi tu migdani un singir di hamunisii di arina. Uidisit cu spusa a specialiştilor, tru yinitoarili dzali, nivelu a Dunăl’ei ma largu va sa scadă.
Angrapsearea: Bogdan Matei
Armanipsearea: Tascu Lala
